Specijalno tužilaštvo izviđa predsjednicu Opštine Gusinje Anelu Čekić i više lica iz Opštine Gusinje, Uprave za zaštitu kulturnih dobara i Islamske zajednice zbog sumnje da nijesu preduzeli radnje u svojoj nadležnosti da zaustave nelegalne radove u dvorištu Vezirove džamije, saznaje nezvanično Pobjeda. Da je stigla anonimna krivična prijava 4. januara potvrdili su nam iz Osnovnog državnog tužilaštva Plav.
– Formirali smo predmet koji je dostavljen na nadležnost Specijalnom državnom tužilaštvu – odgovorili su nam iz ODT-a Plav.
Izviđaj bez rješenja
Podsjećamo da je Pobjeda još u novembru prošle godine pisala o ovim nelegalnim radnjama i upozorila Ministarstvo kulture da se radi o nepoštovanju kulurnog nasljeđa, međutim nijesmo do sada dobili odgovor iz tog resora da li je Uprava za zaštitu kulturnih dobara izašla na teren i utvrdila o čemu se radi. Takođe iz Sekretarijata za inspekcijske poslove Opštine Gusinje koji su, kako tvrde, sa Komunalnom policijom obišli teren i izvršili nadzor iako smo insistirali nijesu nam rekli šta su tačno zabilježili iako su to bili zakonom obavezni.
– Na terenu je zatečen izvođač radova koji je izjavio da je u saradnji sa investitorom obustavio dalje radove, a sve do pribavljanja određene dokumentacije i istu će dostaviti na uvid komunalnoj inspekcij i policiji – dio je odgovora koji su nam dostavili iz Sekretarijata za inspekcijske poslove Opštine Gusinje.
Na pitanje da li se radi o nelegalnim radovima i skrnavljenju kulturnog dobra nijesu dali odgovor niti šta su utvrdili i preduzeli po tom pitanju.
Podsjećamo da se spomenici četvorici partizanskih partijskih rukovodilaca plavsko-gusinjskog kraja u dvorištu Vezirove džamije u Gusinju više ne vide sa ulice jer je od strane Islamske zajednice Gusinje napravljen zid kojim je zatvorena kapija koja je vodila do tih spomen-obilježja, a postavljeni su prije 70 godina. Sve je počelo najavom Fondacije ,,Gusinje“ da će započeti sa restauracijom ovih spomenika, nakon čega naprasno Islamska zajednica započinje radove na izgradnji sebilja i sahat-kule bez dozvole lokalne samouprave i Ministarstva kulture. Uz džamiju su napravljeni još neki objekti, iskopana rupa, čime je narušen izgled ovog zaštićenog područja koje se nalazi na zemljištu koje je, kako saznajemo, DUP-om zabranjeno za gradnju. Ministarstvo kulture nam je saopštilo da nijesu znali za radove i da će ispitati slučaj.
Restauracija ovih spomenika je projekat započet na donatorskoj večeri u decembru prošle godine u Njojorku. Fondacija ,,Gusinje“ je te večeri, kojoj je prisustvovala i predsjednica ove opštine Anela Čekić sakupila novac, a prije mjesec je trebala da započne sređivanja spomenika.
Iz Fondacije ,,Gusinje“ su se, kako su nam kazali, iznenađeni nelegalnim i nenajavljenim radovima, dopisom obratili predsjednici Čekić još u oktobru prošle godine, međutim objašnjenje nijesu dobili. Čak su dobili informacije da će spomenici biti izmješteni pa su od lokalne samoupravo tražili da im kažu da li je to istina jer novac treba uložiti u namjenu za koju je prikupljen.
Kako tvrde iz ove fondacije Opština Gusinje je prećutno dozvolila bespravnu gradnju i skrnavljenje spomenika kulture bez da preduzme radnje iz njene nadležnosti jer čudi reakcija presjednice izjavom da nije obaviještena od strane fondacije iako je bila na donatorskoj večeri u Njujorku kada su sredstva za to prikupljena.
Kazali su i da su obavijestili i Islamsku zajednicu da će započeti radove međutim odmah potom oni grade zid i ruše kapiju.
Predsjednik SUBNOR-a, rođeni Gusinjanin, Zuvdija Hodžić rekao je Pobjedi da osuđuje radove i smatra da ti spomenici postoje 70 godina te da ih treba poštovati.
– Spomenik četvorici boraca Jusufu, Beću, Alju i Voju Novoviću je podignut odmah poslije rata u džamijskom dvorištu. Po meni je greška što su postavljeni na tom mjestu, ali razumijem i to vrijeme. Bilo je sve u duhu bratstva i jedinstva. Oni su stvarno ličnosti da se Crna Gora ponosi. Ti spomenici su tu 70 godina i postaviti zid da se ne vide nema smisla nikakvog. To nije ljudski, ni po zakonu. Ako ko ima poštenu dijasporu to su Gusinje i Plav koja pomaže, učestvuje i trebalo bi voditi računa o njihovim željama – poručuje Hodžić, dodajući da su ljudi u dijaspori ponos i primjer Gusinja i da ih treba poštovati
– Vjerujem u njihove želje da spomenik srede i urede. Mislim da su ljudi u Islamskoj zajednici razumni da ne budu faktor remećenja tih odnosa. U to ne bi trebalo da se upuštaju – poručio je Hodžić.
Predsjednik Islamske zajednice Gusinje Alen Šabović kaže da su odobrili gradnju sebilja na njihovom zemljištu i da očekuju da će dobiti dozvolu i od Opštine jer su zahtjev uputili.
Predsjednica Opštine Gusinje Anela Čekić bila je službeno odsutna kada je naša ekipa bila u njenom gradu, ali nam je imejlom potvrdila da je u decembru prošle godine prisustvovala donatorskoj večeri Fondacije ,,Gusinje“, na kojoj su, između ostalog, prikupljana sredstva za obnovu Spomenika palim borcima koji se nalazi u dvorištu Vezirove džamije u Gusinju što, kako je kazala, predstavlja projekat vrijedan pohvale i poštovanja i za koji je lokalna uprava u Gusinju iskazala potpunu podršku.
Navela je i da se izmještanje spomen-obilježja neće desiti jer Opština Gusinje nije dala nikakvu dozvolu ili potvrdu, izričitu ili prećutnu saglasnost za to.
Nakon što smo obavijestili Ministarstvo kulture o nelegalnim radovima u dvorištu Vezirove džamije Pobjedi su odgovorili da nijesu bili upoznati.
– Navedene tvrdnje moraju se bazirati na stručnom stavu nadležne Uprave za zaštitu kulturnih dobara, dobijenom na osnovu analize dokumentacije i uvida u stanje na licu mjesta od strane stručno-kompetentnih lica – saopštili su iz Ministarstva, dodajući da su odmah nakon dobijanja našeg upita ostvarili komunikaciju sa nadležnom Upravom za zaštitu kulturnih dobara, koja ih je informisala da je po pitanju sanacije ovog objekta u proteklom periodu bilo postupanja.
Spomenik kulture
Vezirova džamija, jedan od najstarijih spomenika islamske monumentalne kulture u Crnoj Gori, napravljena je u drugoj polovini 18. vijeka, iako neki podaci govore da je sagrađena i stotinu godina ranije. Najstarija je u Gusinju, a kako saznajemo od sugrađana, poznata je i kao mjesto gdje se čuvaju kamenčići iz rijeke Grnčar, na kojima se 1933. godine učila dova (molitva) za kišu, u vremenu kada je ovaj kraj pogodila nezapamćena suša.
Džamija je dobila ime po skadarskom veziru Bušatliću. Nalazi se u centru Gusinja i centralna je džamija ovoga grada. Ima sve karakteristike orijentalnog građevinarstva sa izraženim duborezanim radovima u drvetu. Građena je od lomljenog kamena i krečnog maltera. Posebnu spomeničku vrijednost predstavlja soferluk sa djelovima u duborezu, kao i enterijer koji je poslije više sanacija ostao autentičan.
Minaret je od drveta i završava se otvorenom, kružnom, galerijom. Džamija je u više navrata renovirana, temeljito 1873, 1966. i posljednji put 1994. godine sredstvima Gusinjana koji žive i rade u Americi.
